ELMALI HAMDİ YAZIR
   HOCANIN DUASI:

   İlâhî! Hamdini sözüme sertâc ettim; zikrini kalbime mirâc ettim; Kitâbını kendime minhâc ettim. Ben yoktum var ettin; varlığından haberdar ettin; aşkınla gönlümü bîkarar ettin. Yardımına sığındım, kapına geldim; hidâyetine sığındım, lütfuna geldim. Kulluk edemedim, affına geldim. Şaşırtma beni, doğruyu söylet; neşeni duyur, hakikati öğret. Sen duyurmazsan ben duyamam; Sen söyletmezsen ben söyleyemem; Sen sevdirmezsen ben sevemem. Sevdir bize hep sevdiklerini; yerdir bize hep yerdiklerini; yâr et bize erdirdiklerini. Sevdin habibini, kâinata sevdirdin. Sevdin de risâlet hırkasını giydirdin; Makâm-ı İbrâhimden Makâm-ı Mahmûda erdindin; server-i asfiyâ kıldın; Hâtem-i enbiyâ kıldın; Muhammed Mustafa kıldın. Salâtü selâm, her türlü ikrâm ve saygı ona, âline, sevdiklerine, sahâbîlerine ve onun peşinden gidenlere olsun yâ Rabb!

  ▪1-TAHARET (TEMİZLİK )
  ▪A TAHARETİN DİNİ VE ISTILAHİ  
   ANLAMI
  ▪B TEMİZLİK YAPILACAK SULAR  
   Mutlak Sular ve Mukayyed Sular

   Temiz ve Temizleyici Olmaları.
   Bakımından Sular Artık Sular

   Kuyu Suyu

  ▪ 2 -ABDEST

  ▪ A - ABDESTİN MAHİYETİ
  ▪ Abdestin Tanımı ve Hükmü
   Abdest Almanın Farz Olduğu.
   Durumlar Abdestsiz.
   Yapılamayan İşler
   AbdestAlmanın Vacib Olduğu.
   Haller Abdest Almanın.
  Müstehab.
  Olduğu Durumlar
  Abdest Almanın Şart Olmadığı  
  Durumlar

  ▪ B ABDEST ALMANIN VE  
   ABDESTLİ DURMANIN FAZİLETİ     ▪ C ABDESTİN FARZLARI.
   -Hanefîlerde Abdestin Farzları.
   -Şafiîlerde Abdestin Farzları  
   -Hanbelîlerde Abdestin Farzları.
   -Malikîlerde Abdestin Farzları
 ▪ Ca’ferîlikte Abdestin Farzları
 ▪ D ABDESTİN SÜNNETLERİ
 ▪ E ABDESTİN MENDUPLARI  
  MÜSTEHABLARI VE EDEPLERİ 
 ▪ F ABDEST DUALARI
 ▪ G ABDESTİN MEKRUHLARI
 ▪ H ABDESTİ BOZAN ŞEYLER

Sayfa ☆ 30 ☆

    TAHARET VE TEMİZLİK

  ▪1-ABDESTİ BOZMAYAN ŞEYLER
  ▪J-ABDESTTE ŞÜPHEYE DÜŞMEK
  ▪K -ABDESTİN ALINIŞI

  ▪ 3-MESTLERE MESHETMEK
  ▪ A-MESHETMENİN MAHİYETİ
Mestler Üzerine Meshin Caiz Olabilmesinin Şartları
Mestler Üzerine Mesh Nasıl Yapılır? Mestlerin altına mesh yapılmaz Mesh Müddeti
 ▪B-MESHİ BOZAN ŞEYLER
●Meshin Mekruhları
 ▪ C-SARGI ÜZERİNE MESH
 ▪ 4-ÖZÜR HALİ
   Özür nedir?
   Özrü Hükmü

  Saya ☆ 31 ☆

 

  ▪ 1-TAHARET (TEMİZLİK) 

 

  A-TAHARETİN DİNİ VE ISTILAHİ.
     ANLAMI 

  Allah Teâlâ Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurmaktadır.

يوَاللّهُ يُحِبُّالْمُتَطَهِّرِين

  “Allah çok temizlenenleri sever.” ' 

Peygamber Efendimiz (s.a.a.) ise, “Temizlenin zira İslâm temizliktir” 2 buyurdu. 

Ebü Mâlik el-Haris (r. a. ) rivâyetine göre, Resulullah
(s.a a.), bir başka hadis-i şerif inde ise şöyle buyurdu: 

_____________________________

 

▪ 1 - Tevbe: 9/ 108.

 

▪ 2 - Ebü Dâvüd ve Tirmizî, Hz. Ali’den; Tirmizî, Tahâret babında en sahih ve en hasen hadîs budur’ demektedir.

و عن أبى ملك الحرث بن عاصم الشعر ى رضىالله عنه قال :قال رسول الله صلى الله عليه وسلم الطهور شطرالايمان

 SAYFA ☆ 33 ☆ 

 KUR'AN VE SÜNNET IŞIĞINDA BÜYÜK ISLAM İLMİHALİ

"Temizlik imanın yarısıdır.” 3

-Taharetin sözlük anlamı, maddî olsun, manevî olsun bütün kirlerden ve pisliklerden temiz ve uzak olmaktır.

-Dinî ıstilahtaki mânâsı ise, necâset denilen maddî pislikten ve hades denilen, ibâdetlere mâni hükmî kirlilik hallerinden temizlenmek demektir.

ابن عباس أن رسول الله صلى الله عليهوسلم  دخل على اعرابىسعودى مرضهوكان اذا دخل على مريض يعوده قال لا بأس طهور انشاء الله فقال قلت طهور   

  İbn Abbâs’tan (r.a.) şöyle rivayet edildi:

  Allah Resülü (s.a.a.) hasta bir bedevînin ziyaretine gitti. Ziyaretine gittiği hastaların yanına vardığında şöyle derdi: “Gerçek şu ki, bu (hastalık) Allah’ın izn-i keremiyle günahlarını temizleyicidir.” 4

Günahlar manevî kirlerdir. Peygamber Efendimiz (s.a.a.) bu hadis-i şerifînde manevî temizliği, kalp temizliğini kasdetmiştir.
Abdest, günah kirlerinden de arındırır:

عنه ان رسول الله صلى الله عليه وسلم قال اذا توضاالعبد المسلم أو المومن فغسل وجهه خرج من وجهه كل خطينه نظر إليهابعينيه كل خطينة كان بطشتها يده مع آخر قطر المعء فاذا غسل يديه خرج منيديه كل خطينة كان بطشتها يداه مع الماء أو مع آخر قطر الماء حتى يخرج نققيا من الذنوب فإذا غسل رجليه خرجت 
________________________________
▪3 Müslim, Tahâret, 1, s.203; Tirmizî, H.No. 3517 ve Nesâî, Amelu Yevm ve’l-Leyl, No. 168-169; Ebân b. Yezîd an Yahyâ b. Ebî Kesîr an Zeyd b. Sellâm an Ebî Sellâm an Ebî Mâlik, senedi ile tahric ettiler.
▪ 4 Buhârî, Menâkıb 25/43, IV, 181; Merdâ 10, VII, 5-6; Merdâ 14/2, VII, 7; Tevhîd 31/7, VIII, 192; Nesâî, Amelu Yevm ve’l-Leyle, H. No. 1039; Taberânî, H. No. 11951; İbn Hibbân, H. N0: 2948 ve Beyhakî, III, 382.

SAYFA ☆ 35 ☆

وَاللّهُ يُحِبُّالْمُتَطَهِّرِي

   EBü Hureyre’nin rivayetine göre, Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu:

  “Müslüman veya mü’min kul, abdest alıp da yüzünü yıkadığı zaman, gözüyle bakarak işlemiş olduğu her günah, su ile beraber yüzünden çıkıp gider ya da suyun en son damlasıyla çıkıp gider. Ellerini yıkadığı zaman, eliyle işlediği bütün günahlar su ile veya suyun en son damlasıyla birlikte çıkıp gider. Ayaklarını yıkadığı zaman, ayakları ile yürümek süretiyle işlemiş olduğu her türlü günah, su ile veya suyun en son damlasıyla birlikte çıkıp gider. Kısaca
(abdestin sonunda) günahlardan tertemiz olup arınır. ” 5

 وان عثمان بنان رضىالله عنهقال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم من توضا فاحسن الوضوء خرجت خطاياه من جسده حتى تخرج من تحت اظفاره 

  Hz. Osmân’dan )(r.a.) rivayetle,
  Allah Resülü (s a. a.) şöyle buyurdu:
  "Kim (âdâbına riâyet edip) güzelce abdest alırsa, tırnaklarının altına varmcaya dek, vücudundan bütün günahları çıkar.” 6

  Hz. İmam Ca’fer (a.s.) ise şöyle buyurmuştur:

  “Kim abdesti bozulmadığı halde abdest yenilerse; Yüce Allah, o kul istiğfar dilemeden onun tevbesini yeniler.” 7

  İbadetlerin sahih olabilmesi için maddî ve manevî temizlik
_________________________________
▪5 Mâlik, Taharet, No. 31, s. 32; Ebü Dâvüd, I, 183; Müslim, Tahâret 32, 5.215; Tirmizî, No.2; Tahâvî, I, 37; Beyhakî, I, 81; Süheyl b. Ebî Sâlih, an Ebîhî an Ebî Hureyre asl-ı senedi ile tahrîc ettiler.
▪6 Müslim, Abdulvâhid b. Ziyâd an Osmân b. Hakîm an lbni’l-Münkedir an Humrân an Osmân tarikiyle tahric etmiştir. Tahâret, 33. s. 216.
▪7 el-Vesail, c.1,s. 8.264.

SAYFA ☆ 36  ☆ NÂFİLE NAMAZLAR

şarttır. Namaz ibadeti için ise bedenin, elbisenin, namaz kılınan yerın temiz olması zorunluluğu vardır. 

آبو سعيد رفعه مفتاح الصلاة الطهور 

   Ebü Saîd’den (r.a.) merfu bir rivayetle, Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu: 

   “Namazın anahtarı temizlik (abdest)tir.”8 ' 

___________________________

 ▪8 Tirmizî, No 238; Süfyân b. Vekî’ an Muh. el-Fudayl an Ebî Süfyân Tarîf es-Sa’dî an Ebî Nadre an Ebî Saîd senedi ile tahric etmiş ve isnâdı hakkında da “hasen” hükmü vermiştir. 

 

SAYFA ☆ 37  ☆ NÂFİLE NAMAZLAR

  ☆ B - TEMİZLİK YAPILACAK SULAR 

  Hadesten ve necasetten temizlenmek genellikle su ile olur. Ancak her su ile temizlik yapılmaz. Temizliğin hangi sularla yapılacağını bilmek gerekir. Bu bakımdan sular ikiye ayrılır: 

   Mutlak Sular ve Mukayyed Sular: 

 ▪1 - Mutlak sular ile temizlik yapılır. Bunlar, yaratıldıkları aslî vasıf üzerine duran yağmur, kar, deniz, göl, ırmak, pınar ve kuyu sularıdır. 

   Su denildiği zamanda ilk olarak bu kısım sular akla gelir, Abdest ve gusülde de sadece bu kısım sular kullanılır. 

 

 ▪2 - İçine temiz bir şey karıştığı  için rengi, tadı, kokusu 

değişen mukayyed sular ile abdest ve gusül alınmaz. 

                 2  ABDEST 

           A  - ABDESTİN MAHİYETİ 

...

levhaya da el süremez.

   Nitekim Yüce Allah şöyle buyurmuştur:

لا يمسه إلا المطهرون

   “Ona tertemiz (abdestli) olanlardan başkası dokunamaz.”18

   Bu âyet sebebiyle, fıkıhta, cünüb iken Kur’an okunamayacağı ve abdesti olmayanın Mushaf ’a dokunamayacağı beyan olunmuştur.

   Fakat abdesti olmayan kimse, ezberinden Kur’an okuyabilir.

على أن رسول الله صلى الله عليه وسلم كان يخرج من الخلاء فيقر ء أن ويأكل معنا الحم ولم يكن يحجبه عن القرآن شيء ليس الجنابة

İmam Ali (k.Veche) şöyle buyurdu:

   “Allah Resülü (s.a.a.), helâdan çıkar, bize Kur’ân okur ve bizimle et yerdi. Cünüplüğün dışında, hiçbir şey O’nu (s.a.a.), Kur’ân’dan alıkoymazdı.”19

▪4 - Kâbe ’yi tavaf etmek:

  Kâbe’yi abdestli olarak tavaf etmek vacibtir. Abdestsiz olarak Kâbe’yi tavaf edenin tavafı sahih olur. Ama bununla birlikte bir haram işlemiş olur. Zira tavaf için hadesten temizlik vacibdir. Vâcibi terk eden ise günahkâr olur.

  - Hanefîlerde abdest, tavafın sıhhat şartı değildir. Şafıî mezhebine göre ise şarttır.
____________________________________
▪18 Vakıa: 56/79./▪19 Ahmed, c. 1, 83, 84, 107, 124, 134; Ebü Dâvud, 229; Tirmizî, 146; Nesâî; Tahâret 171, 1/144; İbn Mâce, 594; Ebü Ya’lâ, 287, 348, 406-8, 524, 579, 623; İbnu’l-Cârüd s. 52; İbn Huzeyme, 208; Tahâvî, 1, 87; İbn Hibbân, Mevârid, 192-193; Dârekutnî, 1/119; el-Hâkim 1/152, 107; Beyhakî ı / 88

▪20 - Kuteybe an Cerir an Atâ b. es-Saîb an Tâvus an İbn Abbâs senedi ile tahric etti./▪ 21 el-Vesail, c.1, s.140. 

   İbn Ömer’den merfu olarak rivayetle Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu:

   “Kim abdest üzerine abdest alırsa, Allah ona, buna karşılık on sevap yazar.” 22

   İmam Ca’fer (a.s.) ise şöyle buyurmuştur: “Kim abdesti bozulmadığı halde abdest yenilerse, Yüce Allah, o istiğfar dilemeden onun tevbesini yeniler.” 23

أبو إمامة رفعه من اوى إلى فراشه طاهرا يذكر حتى يدركه انعس لم يتقلب ساعة من اليل يسأل الله من خير الدينا والآخرة إلا أعطاه اياه

Ebü Ümâme’den (r.a.) merfu rivayetle Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu:

“Kim yatağına abdestli olarak yatıp uyku basıncaya dek Allah’ı zikrederse, gecenin herhangi bir saatinde kalkıp Allah’tan gerek dünyasına ve gerekse âhiretine dair ne isterse, Yüce Allah mutlaka ona istediğini verir. ” 24

وعن ابو هريرة ان رسول الله صلى الله عليه وسلم قال يعقد الشيطان على قافية رأس احدكم اذا هو نام ثلاث عقد يضرب على كل عقدة عليك ليل طويل فارقد فإن استيقظ فذكر الله تعالى انحلت عقدة فإن توضأ انخلت عقدة فإن صلى انخلت عقده كلهما فأصبح نشيطا طيب النفس والا أصبح خبثث النفس كسلان

________________________

▪22 Ebü Dâvud, 62; Tirmizî, 59; Abdurrahman b. Ziyâd el-İfrîkî an Ebî Gutayf an İbn Ömer asl-ı senedi ile tahric ettiler. /▪23 el-Vesail, c.1, s. 264. /▪24 Tirmizî, 3526; Hasan b. Arafe an İsmail b. Ayyâş an Abdillah b. Abdirrahman b. Ebi Hüseyn an Şehr b. Havşeb an Ebî Umâme senedi ile tahrîc etti. 

   Ebü Hureyre’den rivayetle Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu:

“Biriniz uyuduğu zaman şeytan, başının ense kısmına üç düğüm atar. ller düğüme de, “Üzerine uzun bir gece olsun (uyu!)’ der. Uyanıp da Allah’ın adını andığı zaman, düğümlerin biri çözülür, abdest aldığında ikincisi çözülür, namaz kıldığında ise düğümlerin hepsi çözülür. Böylece sabahleyin dinç ve neşeli olarak kalkar. Aksi halde (yani burıları yapmazsa) tembel ve morali bozuk olarak kalkar.” 25

أبو وائل دخلنا على عروة بن محمد السعدى فكلهم رجل فاغضبه فقام فتوضا فقال حدثنى عن جدى عن عطية قال قال لى النبى صلى الله عليه وسلم أن الغضب من الشيطان وإن الشيطان خلق من نار وانمايطفى النر بالماء فإذا غضب احدكم فليتو ضا

Ebü Vâil’den (ra) şöyle nakledilir:

Urve b. Muhammed es-Sa’dî’nin yanına girdik. Bir adam konuşurken onu kızdırdı. Bunun üzerine (Urve) kalktı hemen abdest aldı. Sonra şöyle dedi: “Babam bana, dedemden, o da Atiyye’den nakletti: (Atiyye) dedi ki: Peygamber (s.a.a.) bana şöyle dedi: Öfke şeytandandır. Şeytan ise ateşten yaratılmıştır. Ateşi söndüren de sudur. Onun için sizden biri öfkelendiği zaman hemen kalkıp abdest alsın!” 26

 

وعنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال الملاءكة تصلى على أحدكم ما دام فى مصلاه الذى صلى فيه مالم يهدث تقول اللهم اغفر له اللهم ارحم
_______________________
▪25 Mâlik, Salâtu’l-Leyl, No. 95, s. 176; Buhârî, Teheccüd 12, II, 46; Ebü Dâvud, No. 1306; İbn Hibbân, No. 2544; Beyhakî, II, 501; Mâlik, an Ebî’z-Zinâd ani’l-A’rec an Ebî Hureyre asl-ı senedi ile tahric ettiler.
/▪26 Ebü Dâvud, 4784; ibrahim b. Hâlid an Ebî Vâil el-Kâss asl-ı senedi ile tahrîe ettiler. 

عنه ان رسول الله صلى الله عليه وسلم قال
اذا توضاالعبد المسلم أو المومن فغسل وجهه خرج من وجهه كل خطينه نظر إليهابعينيه معالماء أو مع آخر قطر الماء فإذا غسل يديه خرج من يديه كل خطينة كان بطشتها يداه مع الماء أو مع آخر قطر الماء حتى يخرج نققيا من الذنوب فإذا غسل رجليه خرجت كل خطينة مشتها رجلاه مع الماء أو مع آخر قطر الماء حتى يخرج نقيا من الذنوب 

   Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu: “Müslüman veya mü’min kul, abdest alıp da yüzünü yıkadığı zaman, gözüyle bakarak işlemiş olduğu her günah, su ile beraber yüzünden çıkıp gider; ya da suyun en son damlasıyla çıkıp gider. Ellerini yıkadığı zaman, eliyle işlediği bütün günahlar su ile veya suyun en son damlasıyla birlikte çıkıp gider. Ayaklarını yıkadığı zaman, ayakları ile yürümek süretiyle işlemiş olduğu her türlü günah, su ile veya suyun en son damlasıyla birlikte çıkıp gider. Kısaca (abdestin sonunda) günahlardan tertemiz arınır. ”33"

وعن عثمان بن عفان رضي الله عنه قال رسول الله صلى الله عليه وسلم من توضا فاحسن الوضوء خرجت خطاياه من جسده حتى تخرج من تحت اظفاره

   Osmân b. Affan’ dan (r.a.) rivayetle Allah Resulü (s.a.a.) şöyle buyurdu:

   “Kim (âdâbına riâyet edip) güzelce abdest alırsa, tırnaklarının
_________________________

Tahâret 107, 1, 89; Beyhakî, 1, 82; Ani’l-Alâ b. Abdirrahman an Ebîhî an Ebî Hureyre aslı senedi ile tahric ettiler. /▪33 Mâlik, Tahâret No. 31, s. 32; Ebü Dâvüd, I, 183; Müslim, Tahâret 32, s. 215; Tirmizî, No. 2; Tahâvî, I, 37; Beyhakî, I, 81; Süheyl b. Ebî Sâlih an Ebîhî an Ebî Hureyre asl-ı senedi ile tahrîo ettiler. 

altına varıncaya dek, vücudundan bütün günahları akıp gider,”34"

آبو سعيد رفعه من توضأ فقال سبحانك اللهم وبحمدك استغفرك وأتوب إليك كتب فى رق ثم رفع تحت العرش فلم يكسر إلى يوم القيامة

  Ebü Saîd’den (r.a.) merfu rivayetle Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu:

  “Kim abdest alıp da, “Sübhanekellahümme ve bi-hamdik. Estağfiruke ve etübu ileyk/Allah’ım! Seni hamdinle tesbih ederim. Günahlarımın  bağışlanmasını Senden dilerim ve Sana tevbe ederim’ derse, bu bir kağıda yazılır, sonra mühürlenip Arş’ın altına kaldırılır. Kıyamet gününe kadar o mühür kırılmaz.”35"

مالك بلغه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال استقاموا ولن تخصوا واعلمو أن خير اعمالكم الصلوة ولا يحافظ على الوضوء إلا مومن

   Mâlik’e (r.aleyh) ulaşan rivayete göre, Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu:

  “Doğruluktan ayrılmayın, istikamet üzere olun! (Bunun sevabını siz) sayamazsmız. Şunu iyi bilin ki; amellerinizin en hayırlısı namazdır. Daima abdestli olarak durmaya ancak mü’min riâyet eder ”36 "

عقبة بن عامر كانت عاية الإبل فجاءت نوبتى
آر عاها 

_________________________
▪34 Müslim, Abdulvâhid b. Ziyâd an Osmân b. Hakîm an İbni’l-Münkedir an Hıunrân an Osmân tarikiyle tahrîc etmiştir. Tahâret No. 33, s. 216. /▪35 Nesâî, Amelu Yevm ve’l-Leyl, No. 81; Şu'be an Ebî Hâşim an Ebî Miclez an Kays b. Abbâd an Ebî Saîd tarikiyle tahric etti./▪36 Mâlik, T ahâret 36, s. 34; bunu belâğan irâd etmiştir. İbn Mâce, bu hadisi es-Sevıî an Mansür an Sâlim b. Ebî’l-Ca’d an Sevbân, No. 277; Leys b. Ebî Süleym an Mücâhid an İbn Amr, No. 278; İshâk b. Useyd an Ebî Hafs ed-Dimaşkî an Ebî Umâme No. 279; tarikleri ile tahric etmiştir. 

▪37 Ebü Dâvüd, 1,182; Müslim, Tahâret 17, S. 209; Ebü Dâvud, No. 169; Nesâî, Tahâret 111, s. 95; Muâviye b. Sâlih an Ebî Osmân arı Cübeyr b. Nüfeyr an Ukbe tarikiyle tahric ettiler. 

  وضوءى هذا ثم قال من توضأ هكذا غفر له
ماتقدم من ذنبه وكانت صلاته موشيه إلى المسجد نافلة

   Hz.Osman (r.a.) şunu nakletti: “Allah’ın Resülü’nün, aynen şoyle benım gıbi abdest aldığını gördüm. Sonra şöyle buyurdu:

“Kim böyle abdest alırsa, geçmiş günahları bağışlanır. O kimsenin namazı ve mescide yürüyüşü daha kazançlı olur.”38 ”

وعنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال الملاءكة تصلى على أحدكم ما دام فى مصلاه الذى صلى فيه مالم يهدث تقول اللهم أغفر له اللهم ارحمه

   Ebü Hureyre’den rivayetle Hz. Peygamber (s.a.a.) şöyle buyurdu:

“Sizden biriniz, namaz kıldığı yerden abdestini bozmaksızın ayrılmadığı sürece, melekler onun için, “Allah’ım! Onu bağışla, ona merhamet et’ diye dua ederler.”39”

ابن عمر رفعه من توضأ على طهر كتب الله له به عشر حسنات

İbn Ömer (ra)’dan merfu rivayetle Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu:

“Kim abdest üzerine abdest alırsa, Al h o kimseye, bu ameline karşılık on sevap yazar. ”40"

وعن ابو هريرة رضىالله عنه ان رسول الله صلى الله عليه وسلم قال يعقد الشيطان على قافية رأس احدكم اذا هو نام ثلاث

__________________________

▪38 Nevevi, Riyazü’s-Salihin, Müslim’den./▪39 Nevevi, Riyazü’ s-Salihin, Buhari’ den./▪40 Ebü Dâvud, No. 62, Tirmizî, No. 59; Abdurrahman b. Ziyâd el-lfıîkî an Ebî Gutayf an İbn Ömer aslı senedı ile tahrîc ettiler. 

   “Urve b. Muhammed es-Sa’di’nin yanına girdik. Bir adam konuşurken onu kızdırdı. Bunun üzerine (Urve) kalktı hemen abdest aldı. Sonra şöyle dedi: 'Babam bana, dedemden, o da Atiyye’den nakletti: (Atiyye) dedi ki: Peygamber (s.a.a.) bana şöyle buyurdu: Öfke şeytandandır. Şeytan ise ateşten yaratılmıştır. Ateşi söndüren de sudur. Onun için sizden bin' ötkelendiği zaman hemen kalkıp abdest alsın!”43"

عقبة بن عامر رفعه رجلان من امتى يقوم أحدهما من الليل فيعالج نفسه إلى الطهور وعليه عقد فيتو ضا فإذا وضايده انحلت عقدة وإذا وضا وجهه انحلت عقدة وإذا مسح رأسه انحلت عقدة وإذا وضا رجليه انحلت عقدة فيقول الرب تعالى انظر وا إلى عبدى هذا يعالج نفسه ماسالنى عبدى فهو له

   Ukbe b. Amir (r.a) ’ dan merfu rivayetle Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu:

   “Ümmetimden iki adam vardır; biri, gece kalkıp kendi nefsini abdestle tedavi eder; düğümlü olan bu adamın elini yıkadığı vakitte bir düğümü çözülür; yüzünü yıkadığı zaman bir düğümü daha çözülür; başını meshettiği zaman bir düğümü daha çözülür; ayaklarını yıkadığı zaman bir düğümü daha çözülür. Sonra Allah Teâla şöyle buyurur: Kuluma bakın kendini ne güzel tedavi ediyor! Bu kulum Benden ne isterse veririm!”44“

وعن ابى هريرة رضالله عنه قال سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول إن امتى يدعون يوم القيامة غرامحجلين من أثر الوضوء فمن استطاع منكم ان يطيل غرته فليفعل

Ebü Hureyre’den rivayetle Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu:
_____________________________

▪43 Ebü Dâvud 4784; lbr. b. Hâlid an Ebî Vâil el-Kâss asl-ı senedi ile tahric ettiler./▪44 Taberani, el-Mu’cemu’l-Kebîr’de; Ahmed, IV, 159; Hasan an İbn Lehî’a an Ebî Uşâne an Ukbe senedi ile tahric etti. 

   Ashab, 'Evet, tanır’ dediler.

   Bunun üzerine Resülullah,"Bizim kardeşle yüzleri, el ve ayakları abdest nuru ile aydınlanmış olarak geleceklerdir. Ben de onları Kevser Havzımın başında bekleyeceğim’ buyurdu.”46"

وعنه قال سمعت خليل صلى الله عليه وسلم يقول تبلغ الخلية من المومن حيث يبلغ الضوء

   Ebü Hureyre’den rivâyetle Peygamberimiz buyurdu ki:

   “Mü’min, abdest suyunun değdiği yere kadar süslenir.”47"

انس رفعه من توضأ فاحسن الوضوء وعاد أخاه المسلم محتسبا بوعد من النار مسيرة ستينخريفا

   Enes (r.a) ’ dan merfu rivayetle Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu:

“Kim güzel ve âdâbına uygun bir abdest alıp da karşılığını sırf Allah’tan bekleyerek, hasta olan müslüman kardeşini ziyaret ederse; cehennemden altmış yıllık yürüme mesafesi kadar uzaklaşır,”48"

لو لا أن اشق على امتى لامرتهم عندكل صلاة بوضوء ومع كل وضوء بسواك

   Hz. Peygamber (s.a.a.) şöyle buyurdu: “Ümmetime sıkıntı vermeyecek olsaydım; her namaz için (abdestli olsa bile) abdesti almalarını, her abdestte de misvak kullanmalarını emrederdim.”49"
______________________
▪46 Nevevi, Riyazü’s-Salihin, Müslim’den. /▪47 Nevevi, Riyazü’s-Salihin, Müslim’den./▪48 Ebü Dâvud, No. 3097; Muhammed b. Avf et-Tâî ani’r-Rebî’ b. Ravh b. Huleyd an Muhammed b. Hâlid ani’l-Fadl b. Delhem an Sâbit el-Bünânî an Enes senedi ile tahric etmiştir./▪49 Ahmed, 11, 245, 531; Buhârî,Cuma, 8/1, 1, 214; Müslim, Tahâret, No. 42, s. 220; Ebü Dâvud, No.46; Nesâî, Tahâret, 7, I, 12; Ibn Huzeyme, No. 139; Ebu’z-Zinâd ani’l-A’rec an Ebî Hureyre. 

değildir, sünnettir. Dudakların kapandıklarında dışarıdan görünen kısımları yıkanmalıdır. Dudaklar âdet üzere yumulduğu zaman, görülmeyen kısımlanm yıkamak abdest için gerekli değildir. Bunların kuru kalması abdeste zarar vermez; çünkü bunlar ağız kısmındandır.

  ▪2 - Abdestin farzlarından ikincisi, iki eli dirseklerle beraber bir kez yıkamaktır.

   - Yıkanması farz olan âzâlar üzerinde iğne ucu kadar suyun ulaşmadığı yer kalırsa abdest sahih olmaz.Onun için tırnaklar uzamışsa ve parmak uçlarına su ulaşmıyorsa abdest olmaz.

  
عن انس وقد توضأ وترك على قدميه مثل موضع الظفر فقال له صلى الله عليه وسلم ارجع فاحسن وضوءك  ‎

   Enes (ra)’dan şöyle nakledildi:

  O, abdest aldı,ayaklarında bir tırnak kadar kuru bir yer bıraktı. Bunun üzerine Allah Resülü (s.a.a.) ona, “Dön, abdestini güzel al!” buyurdu."51"

 

وفى أخرى لأبى داود عن خالد بن معدان عن بعض الصحابة أن النبى صلى الله عليه وسلم رأى رجلا يصلى وفى ظهر قدمه لمعة قدر الدر هم لم يصبها ماء فأمره أن بعيد الوضوء والصلاة

   Abdullah b. Bedr (r.a)’dan şöyle nakledildi:

   “Kur’ân mesh (emri) ile nâzil oldu. Buna karşılık Hz. Peygamber (s.a.a.) bize ayaklarımızı yıkamamızı emretti ve biz de yıkadık.”59"

ابن مسعود قال رجع قوله إلى غسل القدمين فى قوله  (وارجلكم الى الكعبين)

  İbn Mes’üd (r.a)’dan gelen rivayet ıse şöyledir:

   “(Ayetin başında geçen) “yıkamak’ lafzı, “topuklara kadar ayaklarınızı’ 60 lafzına da yöneliktir.”61"

ابن عمر و بن والعاص تخلف عناالنبى صلى الله عليه وسلم فى سفرة سافر ناها فاذر كناوقد ارهقتنا الاصلة ونخن نتوضا فجعلنا نسمح  على أجلنا فنادى بأعلى صوته  ويل للا عقاب من النار تين أو ثلاثا

Abdullah İbn Amr b.el-As ’dan gelen rivayet şöyledir:

““Yaptığımız yolculukların birinde, Peygamber (s.a.a.) bizden biraz geri kaldı. Bize yetiştiğinde namaz yaklaşmıştı. Biz hemen abdest almaya ve aceleden ayaklarımızı meshetmeye koyulduk. Bunun üzerine avazının çıktığı kadar şöyle çıkıştı: “Yanacak topukların vay haline! ’ Bunu iki kere veya üç kere söyledi.” 62

Bir uzuvda bulunan bir ıslaklığı kuru olan bir uzvun üzerine
________________________
▪59 Taberânî, el-Mu’cemu’l-Kebîr’de./▪60 Mâide 5/6.
/▪61 Taberânî, el-Mu’cemu’l-Kebîr’de. Beyhakî, Kays b. er-Rebî’ an Asım an Zir an İbn Mes’üd tarikiyle tahrîc etmiştir, 1, 70.
/▪62 Ahmed,II,164, 193, 201; Müslim, Tahâret 26, s. 214; Ebü Dâvud, No. 97; Nesâî, Tahâret 89/2, 1, 78; Ibn Huzeyme, No. 161; İbn Mâce, No. 450; Tahâvî 1, 38-9; Beyhakî, I, 69; Mansür an Hilâl b. Yesâf an Ebî Yahyâ el-A’rec an İbn Amr tarikiyle tahrîc ettiler. 

  - Şafîîlerde Abdestin Farzları:

  Şafiîlerde abdestin farzları altıdır:

   ▪1-Niyet.
   ▪2-Yüzü yıkamak.
   ▪3-Elleri dirseklere kadar yıkamak.
   ▪4-Başın bir kısmını meshetmek.
   ▪5-Ayakları yumru mafsal kemiklerine kadar yıkamak.
   ▪6-Abdestte tertibe riâyet etmek.

    Tertib, abdestte yıkanması gereken yerlerin âyet-i kerimede belirtilen sıraya göre yıkanmasıdır. Ayetteki sıralama şöyledir:

ياأيها الذين آمنوا اذا قمتم إلى الصلوة فغسلوا وجوهكم وايديكم إلى الم أفق واسمحو ا برسكم وارجلكم الى الكعبين. .. (6)
  

   .. Ca’ferîlikte Abdestin Farzları:

   Ca’ferîye mezhebine göre; abdeste niyet edip yüzü ve kolları bir kez yıkamak, başın ön kısmını ve ayakların üzerini meshetmek farzdır. Bu sıralamaya göre alınmazsa bâtıldır.

Aşık kemikleriyle beraber iki ayagı yıkamak konusuna gelince; abdest âyetinde yer alan "وارجلكم” kelimesi, kıraât-ı seb’ ada hem mansub (üstün), hem mecrur (esra) olarak okunmuştur.

Mansub olursa " وجوحكم" kelimesi üzerine mâtuf olup, yüzün yıkanmasım icab ettirdiği gibi, ayakların da yıkanması icab ettiriyor.

Mecrur olursa yine Ehl-1 Sünnet ulemasına göre "وجوحكم” kelimesi üzerine matufdur. Fakat mecrur olan"بروسكم” kelimesine

komşu olduğundan, cerr-i civar/komşuluk” ile mecrur olmuştur.

ياايهاالذين امنو اذا قمتم إلى الصلوة فغسلو وجوهكم وايديكم إلى المر أفق واسمحو ا
   بروسكم وارجلكم الى الكعبين

“Ey mü’minler! Namaza kalkacağmız zaman yüzlerinizi ve dirseklerinize kadar ellerinizi yıkayınız ve başlarınıza meshediniz ve ayaklarınızı iki topuğa kadar. . .” 64

    Abdeste dair bu ayette geçen وامسحوا بروسكم وارجلكم الى الكعبين  “başlarınızı meshediniz ve
ayaklarınızı iki topuğa kadar...”
“meshetmek” lafzı, “topuklara kadar ayaklarınızı” lafzına da yöneliktir.”

عباد بن تميم عن أبيه رأيت النبى صلى الله عليه وسلم يتوضأ ويسمح بالماء على رجليه

Abbâd b. T emîm (ra,), babasından şunu nakletti:

“Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’i gördüm; abdest alıyor, ayakların su ile meshediyordu.”65"
_________________________

▪64 - Mâidez 5/6./▪65 Taberânî, el-Mu’cemu’l-Evsat’ta. 

    Ca'ferîlerde de abdeste Besmele çekerek başlanması sünnettir.

آبو هريرة رفعه لا صلاة لمن لا وضوء له ولا وضوء لمن لم يذكر اسمالله عليه

   Ebü Hureyre’den:

   Allah Resulü (s.a.a.) şöyle buyurdu: “Abdesti olmayanın namazı olmaz. Üzerine Allah’ın admı anmayanın (Besmele çekmeyenin) abdesti de abdest değildir."69"

وعنه رفعه من ذكر الله عند وضوء يه طهر الله جسده كله ومن لم يذكر الله لم يطهر منه إلا مواضوع الوضوء

   Ebü Hureyre’den:

Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu: “Bir kimse abdeste başlarken Allah’ı zikrederse, vücudunun tümü temizlenir. Allah’ın adını anmazsa yalnız abdestte yıkanan yerler temizlenir.”70”

ابو هريرة قال النبى صلى الله عليه وسلم ياابا هريرة اذا توضأت فقال بسمالله والحمدلله فإن حففظتك لا تستر بح تكتب لك الحسنات حتى تحدث من ذلك الوضوء

    Ebü Hureyre’den:

   Peygamber (s.a.a.) buyurdu ki:
   “Ey Ebü Hureyre! Abdest alırken, 
   “Bismillahi vel-hamdulillahi/Allah’ın adıyla, hamd Allah’a mahsustur’ de! Böyle dersen, hafaza melekleri, o abdesti bozuncaya kadar devamlı olarak sana sevap yazarlar.”71 “
________________________
▪69 Ahmed, ll, 418; Ebü Dâvud, No. 101; İbn Mâce, No. 399; Dârekumî I, 79; Beyhakî, [, 41 tahric ettiler. Asl-ı senedi: Ya’küb b. Seleme el-Leysî an Ebihî an Ebî Hureyre./▪70 Dârekumî; lrâkî Feyd, Vl, 128./▪71 Taberânî, el-Mu’cemu’s-Sağîr' de. lsnâdı Heysemî’ye göre hasendir: Mecma', I, 220. 

  ▪3 - Niyet etmek. İbadetlerden ancak abdestle sahih olanı niyet etmek yahut abdestsizliği kaldırmayı niyet etmek.

   Niyetten kasıt, abdest aldığının kalben şuurunda olmak ve bilmektir. Dil ile söylenmese bile, kalbde abdest almak arzusunun bulunmasıyla niyet tamam olur. Niyet kalb ile olur, dil ile, “Niyet ettim Allah rızası için abdest almaya” denilmesi güzel görülmüştür.

   Niyetin vakti, elleri veya yüzü yıkamaya başlama zamanıdır.

   (Mâlikîlere ve Şâfiîlere göre,  abdestin başlangıcında niyet etmek farzdır. Hanbelîlere göre ise, niyet, abdestin sıhhatinin şartıdır. Niyetsiz abdest sahîh olmaz).
▪4 - Üç kere mazmaza (ağıza su vermek), üç kere de istinşak (buruna şu çekmek) yapmak.

   Şöyle ki: Elleri yıkadıktan sonra önce üç kez ağıza dolusunca su alınır ki, buna “mazmaza” denir. Mazmaza, ağzın içini su ile doldurmak ve bu suyu ağızda dolaştırıp ağzın her tarafını ıslattıktan sonra atmaktır.

   Sonra üç kez de burnun yumuşağına kadar gidecek şekilde burnuna su verilir ve sümkürülür. Buna da “istinşak” denir.

   Suyu nefesle çekmek şart değildir. Burna akıtmak süretiyle de istinşak gerçekleşir. Mazmaza ve istinşak sünnet-i müekkededir. Önce mazmaza, sonra istinşak yapılmalıdır. Ve her biri üçer kere olmalıdır. Her su verişte su yenilenir.

 

آبو هريرة جاء رجل النبى صلى الله عليه وسلم فقال ما اسباغ الوضوء فسكت عنه حضرت الصلاةفدعا بماء فغسل يديه واستنثر ومضمضو غسل وجهه ثلاثا ويديه ثلاثا ثلاثا ومسح برأسه وغسل رجليه ثلاثا ثلاثا ثم نضح تحت ثوبه فقال هذا اسباغ الوضوء  

   Ebü Hureyre’den:

   Bir adam Peygamber (s.a.a.)’e gelip “İsbâğu’l-vudü’ (abdesti güzel almak) ne demektir?” diye sordu. Namaz vakti gelinceye dek ona cevap vermeden sustu. Namaz vakti gelince su getirtti ve ellerini yıkadı. Ağzına dolu dolu su verip yıkadı, burnuna da dolu dolu su çekip yıkadı, sümkürerek içindekini çıkardı. Üç kere yüzünü yıkadı, üç kere de ellerini (kollarını) yıkadı. Başını meshetti; ayaklarını da üçer kere yıkadı.

   Sonra entarisinin altına su serpti. Ardından şöyle buyurdu: “İşte isbâğu’l-vudü’ budur.”72"

▪5 - Mazmaza ve istinşakı aşırı derecede yapmak.

   Şöyle ki: Mazmazada su, boğaza kadar iner. İstinşakta su, burnun katı yerine kadar çıkarılır. Fakat oruçlu olanlar mazmaza ve istinşakı böyle aşırı yapmazlar.

عن لقيط بن صبرة قلت يارسول الله أخبر لى عن الوضوء قال اسبغ الوضوء وخلل بين الأصابع وبالغ فى لالستنشاق إلا أن تكون صاءم

   Tirmizî ve Nesâî’nin, Lakît b. Sabre’den yaptıkları bir rivâyet:

   Dedim ki: “Ey Allah Resülü, bana abdesti anlat!”

Şöyle buyurdu: “Abdesti iyi al, parmaklarmın arasmı güzelce oğuştur, burnuna su verdiğin zaman, oruçlu değilsen, iyice verip yıka!” 73

▪6 - Misvâk kullanmak.

  Misvâk, erak denilen ağacın dalından yapılan ve dişleri temizle
________________________
▪72 Ebü Ya’lâ; Bezzâr, Keşf No. 265; Ebü Ma’şer an Saîd el-Makberî an Ebî Hureyre tarikiyle tahric etmiştir. Heysemî, Mecma 1, 237./▪73 Ahmed, IV, 32; Ebü Dâvud, No. 142; Tirmizî, No. 38; İbn Mâce, No. 448; İbn Huzeyme, No. 170, el-Hâkim, ], 147-148, 182; Beyhakî, I, 5l, 76; es-Sevrî an Ebî Hâşim an Asım b. Lakît b. Sabire an Ebîhî asl-ı senedi ile tahric ettiler.

   Diş sarardığı için veya ağız kokusunu gidermek için yahut Kur’an kıraati için misvaklanmak mendubdur.

   Ali (ra)’dan rivayetle Peygamber Efendimiz (s.a.a.) şöyle buyurdu:

على رفعه إن العبد إذا تسوك ثم قام بصلى قام الملك خلفه فيستمع لقراءته فيدنو منه أو كلمة نحوها حتى يضع فاه على فيه فما يخرج من فيه شيء من القرآن إلا صار فى جوف الملك فطهر واافواهكم للقرآن 

   “Kul, misvak kullanıp namaza durduğu zaman, melek arkasına durup tilâvetini dinler. Ona yaklaşır (yahut buna benzer bir kelime söyledi). Ağzını onun ağzının üstüne koyar, ağzından çıkan Kur’ân onun içine girer. Oyleyse Kur’ân için ağızlarınızı temizleyin!”76"

   Kullanmadan önce onu yıkamak, onu emmemek, yattığı halde misvaklanmamak mendubdur.

  ▪7- Ayette belirtildiği üzere sırayı gözetmek.

ياايهاالذين آمنوا إذا قمتم إلى الصلوة فغسلوا وجوهكم وايديكم إلى المر أفق واسمحو بروسكم وارجلكم الى الكعبين... (٦)

  “Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalktığınız zaman yüzlerinizi, dirseklerinize kadar ellerinizi yıkayın; başlarınızı meshedip, topuklara kadar ayaklarınızı da (yıkayın). . .”77”

______________________
▪-75 Ahmed  245, 531; Buhârî. Cuma 8 1. 1, 214; Müslim, Tahâret No. 42, 8. 220; Ebü Dâvud. No. 46, Nesaî, Tahâret 7,1.12; İbn Huzeyme. No. 139; Ebu’z-Zinâd ani'l-A’rec an Ebî Hureyre tankıyle tahrîc ettıler
▪-76 lbnfı'l Mübarek K. ez-Zühd No. 1224-5; Bezzâr. Keşf' No. 496; Beyhakî. 1.38; Sa'd b. Ubeyde an Ebi Abdirrahman es-Sulemî an Ali senedi ile tahric ettiler.
▪77- Maıde' 516

arasında bulunun yemek leri çıkarmadan namaza duran kişiyi görmek kadar meleklerin hoşlanmadıkları bir şey yoktur!”

ابن مسعود رفعه لتنتهكن ألاصابع بالطهوراو لتنتهكنها النر

   İbn Mes'ud (r.a.)'dan:

  Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu: “Ya parmakların içini su ile ya da (kıyamette) ateşle oğuşturursunuz!”82"

ابن عباس رفعه إذا توضأت فخال أصابع يديك رجليك

  İbn Abbâs (r.a)’dan:

  Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu; “Abdest aldı“ el ve ayak parmaklarını iyice oğuşturdu."83"

   Muhakkikin bu bâba ilavesi:

   “Peygamber (s.a.a.)’i abdest alıyorken gördüm, serçe parmağı ile ayak parmaklarının aralarını hilâlliyordu.”84"

  ▪12 - Abdest suyunu, bıyıkların ve kaşların altlarına ve yüzün çevresinden sarkmış bulunan fazla kıllara eriştirmek

   Sakalın çeneden aşağıya uzamış kısmını meshetmek ve sık olan sakalı bir avuç su ile alt tarafından el parmakları ile hilallemek.

عن انس إذا توضاالنى صلىالله عليه وسلم اخذكفامن ماء فيدخله تحت حنكه ويخلل به لحيته ويقول هكذا أمر نى ربى

   Ebü Dâvud, Enes (r.a)’da

   Peygamber (s.a.a.)abdest alırken, bir avuç su alıp çenesinin altına sokar ve onunla sakalını iyice oğuşturur ve şöyle derdi: “İşte
_________________________

▪82 - Taberânî, el-Mu’cemu’l-Evsat’ta. Heysemî’ye göre isnâdı hasendir. Feyd, V, 263./▪83 - İbn Mâce, No. 447“, Tirmizî, No. 39; İbrâhîm b. Saîd el-Cevherî an Sa'd b. Abdilhamîd b. Ca’ fer an Abdirrahman b. Ebî’z-Zinâd an Müsâ b. Ukbe an Sâlih mevlâ’t-Tev’eme an İbn Abbâs isnâdı ile tahric ettiler./▪84 Ebü Dâvud, No. 148; Tirmizî, No. 40; İbn Mâce, No. 446; İbn Lebî’a an Yezîd b. Amr elMeâfirî an Ebî Abdirrahman el-Hubulî ani’l-Müstevrid b. Şeddâd asl-ı senedi ile tahric ettiler. 

   Rabbim Bana böyle yapmamı emretti.”85”

▪13 - Başın tamamını bir su ile meshetmek.

   Buna “kaplama mesh” denir. Sünnet üzere kaplama mesh şöyle yapılır: Her iki el tamamen ıslatılır. Sonra bu iki elin başparmakları ile işaret parmaklarından sonra gelen üç parmak birbirine bitiştirilir. Bu ellerin ayaları yukarı kaldırılıp o bitişik parmaklar uç uca gelmek üzere birbirine yaklaştırılır. Böylece bitişik halde olan iki elin parmakları başın ön tarafından enseye kadar çekilir. Sonra ellerin ayaları başın iki tarafına yapıştırılarak ense tarafından başın önüne kadar çekilir. Sonra ellerin ayaları başın iki tarafına yapıştırılarak ense tarafından başın önüne kadar çekilir. Böylece bütün başın meshi bitmiş olur. Sonra başa değdirilmeyen baş parmakların içi ile kulakların dışları ve şehadet parmakları ile de kulakların içleri meshedilir. Parmakların arkaları ile de boyun meshedilir. Bununla beraber başın her tarafı istenildiği bir şekilde meshedilebilir.

فمسح برأسه فأقبل بيديه وادبر بدأ بمقدم رأسه ثم ذهب بهما إلى قفاه ثم ردهما حتى رجع إلى المكان الذى بدأ منه

   Abdullah b. Zeyd b. Asım el-Ensârî’den:

   “Peygamber Efendimiz (s.a.a.) başını meshettiğinde ellerini, başının ön kısmından başlayarak öne ve arkaya doğru çekti. Yani başının önünden başlayıp ense kısmına kadar ellerini çekti. Sonra ellerini geri çekip tâ başladığı yere kadar götürdü.”86"

(Şafıîlere göre, meshi üç kez tekrarlamak sünnettir).
______________________

▪85 - Ebü Dâvud, No. 145; onun tarikînden Beyhakî No. 54; Ebu’l-Melih ani’l-Velîd b. Zevrân an Enes asl-ı senedi ile tahric ettiler./▪86 Artır b. Yahyâ el-Mâzinî an Ebîhî an Abdillah b. Zeyd. Bu tarikten hadisi Mâlik, Tahâret No. 1, s. 18; Ebü Dâvüd, I, 177; Buhârî, Vudü’, 38, I, 54; Vudü’ 39, I, 55; Vudü’ 41, I, 56; Vudü’ 42,1, 56; Vudü’45/3, !, 57; Vudü’ 46/1 I, 57-8; Müslim, Tahâret 80-82, 1, 71-7; 84, I, 80; İbn Mâce, No. 405, 434, 471; İbn Huzeyme, No. 155-7, 72-3; Tahâvî I, 30, 36; Beyhakî, I, 50, 63 tahric ettiler. 

  ▪14 - Kulakları meshetmek.

  Kulakları mesh için, ayrı suya lüzum yoktur. Başın meshedildi ği ıslaklık ile kulaklar da meshedilir. Kulakların dışı ve arkası baş parmak ile meshedilir. Serçe parmaklarını kulak deliklerine sokarak kımıldatmalıdır.

   (Hanbelîlere göre, kulaklan ve içlerini meshetmek farzdır; çünkü bunlar da baş kısmına dahildir).

  ▪15 -Boynu meshetmek.

   Başı ve kulakları meshettikten sonra, iki elin arkaları ile ve üçer parmakla, yeni bir suya gerek kalmaksızın, el yeniden ıslatılmadan, elin arkasındaki yaşlık ile boyun meshedilir. Boğaz meshedilmez. Boğazı meshetmek bid’attır.

  ▪16 - Abdest organlarını, üzerlerine dökülen su ile iyice ovmak.
▪17 - Abdest organlarını, arada kesinti yapmadan yıkamak.

   Bir organ henüz kurumadan diğerini yıkamaya geçmek. Abdest alırken araya başka bir iş sokmamaktır.

   Buna “Vila” veya “miivalât” denir. Ancak havanın sıcaklığı sebebiyle yıkanan âzâ hemen kurursa, bu sünnet terk edilmiş olmaz.

   (Mâlikîlere ve Hanbelîlere göre, müvalât, abdestin farzlarındandır.

   Ca'ferî mezhebinde de; abdest amelleri arasında, bir uzvunu yıkamak veya meshetmek isterken, öncesinde yıkayıp ya da meshetıiği uzuvlar kuruyacak kadar bekleyen kimsenin aldığı abdest bâtıldır). 

   İbn Amr b. el-As (ra)’dan:

   Peygamber (s.a.a.), abdest almakta olan Sa’d’ın yanına uğradı ve ona, “Nedir bu israf?” dedi.

   “Abdestte israf mı olurmuş?” deyince; şöyle buyurdu: “Evet, akarsuyun kenarında bulunsan bile!” '88'

  ▪11 - Abdest suyu güneşte ısıtılmış olmamalıdır.

عاءشة اسخنت ماء فى الشمس فاتيت به النبى صلى الله عليه وسلم ليتوضابه فقال لا تفعلنى يا عءشة فإنه يورث البياض  

    Aişe (r.anha)’dan:

   Güneşte su ısıttım, abdest alması için onu Peygamber ( s.a.a.). e getirdim, şöyle buyurdu: “Ey Aişe! Böyle yapma! Çünkü böyle bır su insanların beyaz (hastalığına) sebebiyet verir.” 89

  ▪12 - Abdest tamamlanınca kıbleye karşı şehadet kelimelerini okumak.

عقبة بن عامر كانت علينا رعاية الإبل فجاءت نوبتى ارعاها فرحتها لعشى فادركت رسول الله صلى الله عليه وسلم قاءما يحدث الناس وادركت من قوله مأمن مسلم يتوضأ فيحسن وضوءه ثم يقوم فيصلى ركعتين يقبل عليهما بقلبه ووجهه إلا وجبت له الجنة له الجنة فقلت ما مااجود هاذا فإذا قال بين يدى يقول التى قبلها أجود فنظرت فإذا عمر بن الخطاب فقال انى رايتك جنت انفاقال مامنكم من أحد يتوضأ فيبلغ أو فيسبغ الوضوء ثم قال أشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له وأشهد أن محمدا عبده ورسوله إلا فتحت له أبواب الجنة الثمانية يدخل من أيها شاء
_____________________

  Develeri otlatma nöbeti bizdeydi. Nöbet bana gelmişti; akşama doğru döndüğümde, Allah Resülü (s.a.a.)’e ayakta cemaate hitap ederken yetiştim.

   Şöyle buyuruyordu: “Herhangi bir müslüman (âdâbına uygun) güzel bir abdest alıp da tam bir ihlas içinde iki rekât namaz kılarsa, cennet ona vâcib (sâbit) olur.”

   “Ne kadar güzel bir şey bu” dedim.

   Baktım ki önümde duran biri,
  “Bundan önce söylediği daha güzeldi” dedi.

   Bir de baktım ki, Ömer değil mi?

   Dedi ki: “Allah Resülü şöyle buyurdu: Sizden biriniz gâyet güzel bir abdest alıp da, “Eşhedu en lâ ilâhe illallâhu vahdehü lâ şerîke leh ve eşhedu enne Muhammeden abduhü ve Resülüh/Allah’tan başka hiçbir ilah olmadığına, bir olduğuna, ortağı bulunmadığına, Muhammed’in de O’nun kulu ve Resülü olduğuna şehadet ederim’ derse muhakkak ona cennetin sekiz kapısı açılır ve istediğinden içeriye girer.”90"

  ▪13 - Artan abdest suyundan ayakta kıbleye karşı biraz içip;

الحم اجعلنى من التوابين واجعلنى من المتطهرين

“Ya Rabbi! Beni, her günah işledikçe tevbe eden ve günahtan kaçınıp tertemiz bulunan iyi kullarından et” diye dua etmek.

   Şöyle de dua edilebilir:

اللحم اشفنى شفاءك و داؤنى بدواءك واعسمنى من ال وهل والأمر إض والاوجاع 

__________________________
▪90 Ebü Dâvüd, I, 182; Müslim, Tahâret 17, s. 209; Ebü Dâvud, No. 169; Nesâî, Tahâret 111, s. 95; Muâviye b. Sâlih an Ebî Osmân an Cübeyr b. Nüfeyr an Ukbe tarikiyle tahrîc ettiler.

      “Allah’ım! Senin şifanla beni şifalandır, Senin ilacınla beni tedavi et. Beni korkudan, hastalıklardan ve ağrılardan koru.”

ومنها عن الحسين بنحوه وفيه ثم شرب من فضل وضوءه قاءما فتعجبت فلما رانى قال لا تعجب فانى رأيت اباك النبى صلى الله عليه وسلم يصنع مار ايتنى صنعت 

   Rivâyetlerden birisi de Hz. Hüseyin’in (r.a), babası Hz. Ali’dendir (k.veche); onun rivâyetinde şöyle geçer:

   “(Ali) sonra abdest suyunun artığını ayakta içti. Ben hayret edince, beni gördü ve şöyle dedi: “Hayret etme! Baban (deden) Peygamber (s.a.a.)’in böyle yaptığını gördüm.”91"

   ▪14 - Abdestin sonunda bir veya birkaç defa Kadir süresini okumak.

   ▪15 - Abdest aldıktan sonra, eğer kerahat vakti değilse, iki rekât namaz kılmak.

   Peygamber Efendimiz (s.a.a.) buyurdu:

الوضوء كفر ماقبلهه ثم طصير الصلاة التى بعده نافلة

    “Abdest, kendisinden evvel işlenilmiş olan küçük günahlar için bir kefaret olur. Sonra abdesti müteakip kılınacak namaz da fazlaca bir ibadet bulunur, sahibinin derecesini yükseltir.'92'

   ▪16 - Gurre ve tahcili uzatmak, abdest suyunu dirseklerin ve topukların yukarlarına eriştirmek.

وعنه قال سمعت خليلى صلى الله عليه وسلم يقول تبلغ الحلية من المومن حيث يبلغ الضوء 

____________________________
▪91 Nesâî, Tahâret 78, 1, 69-70; Beyhakî, 1, 63; İbn Cüreyc an Şeybe an Muh. b. Ali an Ebîhî ani’lHuseyn b. Ali an Ali tarikiyle tahrîc ettiler.
▪92 Tebarani, Camiu’s-Sağir. 

      Ebü Hureyre rivâyet etmiştir: 

   Peygamberimiz buyuruyor ki: “Mü’min, abdest suyunun değdiği yere kadar süslenir.”93"

أبو هريرة رفعه ان امتى يدعون يوم القيامة غرامحجلين فمن استطاعمنكم ان يطيل غرته فليفعل

   Ebü Hureyre’den:

  Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu: “Ümmetim kıyamet gününde (abdestin izi olarak) yüzleri ve kolları parlak bir vaziyette çağrılacaktır. Öyleyse kimin parlaklığını çoğaltma imkânı varsa çoğaltsın.!'94'

  ▪17 - Yaş olan küçük parmağı kulak deliğine sokmak.
  ▪18 - Mazmaza ve istinşak suyunu abdest aldığı su kabına atmamak.
  ▪19 - Abdest alınan yerin temiz olması.
  ▪20 - Uzuvların yaşlığını havlu gibi bir şeyle silmek.

عءشة كان الرسولالله صلى الله عليه وسلم خرقة ينشف بها بعد الضوء  

   Aişe (r.anha)’dan: “Allah Resülü (s.a.a.)’in, abdestten sonra kurulandığı bir havlusu vardı.”95'

   Yüz istenirse toz yapışmasın diye kurulanır, istenirse ibadetin izi

_________________________
▪93 Nevevi, Riyazü’s-Salihin, Müslim’den./▪ 94 Buhârî, Vudü’3, 1, 43; Müslim, Tahâret No. 35, s. 216; an Saîd b. e. Hilâl an Nuaym tarikiyle tahrîc etttiler. /▪95 Tirmizî, No. 53; İbn Vehb an Zeyd b. Hubâb an Süleymân b. Erkam Ebî Muâz ani’z-Zührî an Urve an Aişe asl-ı senedi ile tahrîc etti.  

 devam etsin diye kurulanmayabilir. Her ikisini de yapmakta sakınca yoktur. Bu niyetlerle yapılırsa her iki şekilde faziletli olur. 

   أبو موسى أتيت رسول الله صلى الله عليه وسلم وهو بتوضا فسمعته يقول اللهم أغفر لى ذنبى ووسعلى فى دار ى وبارك لى فى رزقى 

      ■ F  - ABDEST DUALARI

   ▪1 - Abdeste başlarken önce niyet edilir, sonra eâzü besmele çekilir. Sonra:

الحمدلله الذى جعل الماع طهور ا وجعل ألا سلام نورا

   “Elhamdü lillâhi’llezî ce’ale’l-mâe tahüran ve ce’ale’l-islâme nura/Yüce Allah’a hamd olsun ki, suyu temizleyici ve İslâmı nur yapmıştır” denir.

   ▪2 - Ağzına su alırken:

اللهم اسقنى من حوض النيك كأسا لآ اظما بعده أبدا

   “Allahümme’sgini min havdi nebiyyike ke’sen lâ ezmeu ba’ dehü
ebeden."

   “Allah’ım! Peygamberinin Kevser Havuzu’ndan bana Öyle bir kâse içir ki, ondan sonra asla susamayayım” denir. 

     ▪3 - Burnuna su verirken: 

الهم لآ تحرمنى رايحة نعيمك وجنانك

   “Allahümme lâ tuharrimnî rayihate naîmike ve cinanike/Allah’ım! Beni nimetlerinin ve cennetlerinin güzel kokularından mahrum etme” denir.

   ▪4 - Yüzünü yıkarken:

اللهم بيض وجهى بنوك يوم تبيض وجوه وتسود وجوه 

   “Allahümme beyyid vechî binürike yevme tebyeddu vücühün ve tesveddü vücühün/Allah’ım! Bazı yüzlerin aklanacağı ve bazı yüzlerin kararacağı günde benim yüzümü ak eyle” denir.

   ▪5 - Sağ kolunu yıkarken:

اللم اعطنى كتابى بيمينى وحسبنى حسابا يسيرا

   “Allahümme a ’tınî kitâbî bi yemînî ve hâsibnî hisâben yesîrâ/ Allah’ım! Kitabımı sağ elime ver ve benim hesabımı kolay eyle”denir.

   ▪6 - Sol kolunu yıkarken:

اللهم لآ تعطنى كتابى بشمال ولأ من وراء ظهري ولأ تحاسبنى حسابا شديدا

   “Allahümme lâ tu’ tınî kitâbî bi şimalî ve lâ min verâi zahrî. Velâ tuhâsîbnî hîsâben şedîdâ/Allah’ım! Benim kitabımı soldan ve arka tarafımdan verme ve beni zor bir hesaba çekme” denir.

   ▪7 - Başını meshederken:

اللهم غشنى برحمتك وأنزل على من بركاتك

   den indir” denir. 

  ▪8 - K ulaklarını meshederken:

اللهم اجعلنى من الذين يستمعون القول فيتبعون أحسنه

   "Allahümme'c'alni mine'llezine yestemiune'l-gavle feyettbiune  ahseneh/Allah’ım! Beni, hak sözü işitip de onun en güzeline uyanlardan eyle” denir.

▪9 - Boynunu meshederken:

اللهم اعتق رقبتى من النار

“Allahümme a’tik regabetî mine’n-nâr/Allah’ım! Boynumu-bedenimi cehennem ateşinden azad et” denir.

  ▪10 - Ayaklarını yıkarken:

اللهم ثبت قدمي على الصراط يوم تزل فيه ألا قدام

    ▪ G  ABDESTİN MEKRUHLARI 

     ▪ 2 - Üç yıkamadan daha fazla olan yıkamaların abdest amellerinden olduğu itikat edildiğinde; israftır. Tahrimen mekruh olur. Fakat bu şekilde itikat edilmeyip, temizlik ve benzerini kasdetmekle üçten daha fazla yıkanırsa kerâhet-i tenzihiye (helale yakın kerahat) olur. 

   4.15 lt) arasındaki su ile yıkanırdı; bir müd (0.832 lt) ile de abdest alırdı.”102" 

      H - ABDESTİ BOZAN ŞEYLER 

   Hz.Ali (r.a)’dan:

   “Mezisi gelen bir adamdıın. Kızıyla evli olduğum için Allah Resülü (s.a.a.)’e sormaktan utandım. Bu sebeple Mikdâd b. el-Esved’e sormasmı ricâ ettim. Sormuş; o da cevâben şöyle buyurmuş; (Mezisi gelen,) uzvunu yıkar ve abdest alır.”105"

   ▪2 - Arka taraftan yel çıkması.

على بن طلق قال اعر أبى يارسول الله الجل منا يكون فى الفلاة فتكون منه الروحية ويكون فى الماء قلة فقال صلى الله عليه وسلم إذا قاء احدكم فليتو ضا

   Ali b.Talk (r.a.)’ dan:

   Bir bedevî dedi ki: “Ey Allah Resülü! Kişi çölde olur, az bir yellenmesi bulunabilir, suyu da az olabilir; bu durum karşısında ne yapmalıdır?”

   Cevap verdi: “Biriniz yellendiği zaman abdest alsın.”106'

آبو هريرة رفعه لا وضوء إلا من صوت أو ريح 
‎

   صوتا أو يجد ريحا 

     ▪ 4 - Ağız dolusu kusmak. Şöyle ki: Kolaylıkla yutulamayacak kadar ağızdan yemek, su ve safra gibi şeylerin gelmesi abdesti bozar. Bu maddeler bir mecliste azar azar gelip de bir ağız dolusu miktarına ulaşmış olsalar yine hüküm aynıdır, abdest bozulur. Bu, İmam Ebu Yusuf’a göredir. İmam Muhammed’e göre, kusuntu başka başka meclislerde gelse bile, sebep aynı olduğu takdirde yine abdest bozulmuş olur.

آبو الدرداء أن النبى صلى الله عليه وسلم قاء وكان صاءما فتوضا قال معدن ولقيت ثوبان فى مسجد دمشق فسألته فقال صدق وأنا صببت له وضوءه

    Ebu’d-Derdâ (ra)’dan, dedi ki: “Peygamber (s.a.a.), oruçlu iken kustu ve bu yüzden abdest aldı.”

(Râvi) Ma’dân dedi ki: “Sonra Şam mescidinde Sevbân’a rastladım ve bunu (yani Ebu’d-Derdâ hadisini) sordum; “( Ebü’d-Derdâ) doğru söyledi, hatta abdest alırken suyunu ben döktüm’ dedi.'110'

  ▪5 - Kendini bilmeyecek şekilde az veya çok bir zaman bayılmak, çıldırmak, yürürken irade dışında sallanacak şekilde sarhoş olmak. Bu sarhoşluk bir zorlama sonucu olsa, yine hüküm değişmez.

  ▪6 - Rükülu ve secdeli bir namazda iken mükellef bir insanın kasten veya sehven (yanılarak) uyku halinde olmaksızın, yanındakiler işitecek kadar kahkaha ile gülmesi, hem abdestini, hem de namazını bozar.

"آبو موسى بينصا صلى الله عليه وسلم يصلى باناس إذ دخل رجل فترى فى حفرة كانت فى المسجد وكان فى بصره

________________________
▪110 Ahmed, VI, 443; Ebü Dâvud, No. 2381; Tirmizî, No. 87; Yahyâ b. e. Kesir ani’l-Evzaî an Yaîş b. el-Velîd el-Mahzümî an Ebîhî an Ma’dân b. e. Talha an Ebî’d-Derdâ’ asl-ı senedi ile tahrîo ettiler. Bu hadisi ayrıca Tahâvî I, 347-8; el-Hâkim, I, 426; İbnü’l-Cârüd s. 15; Beyhakî, I, 144; de tahric ettiler. 

   ضرر فضحك كثير من القوم وهم فى الصلاة فأمر رسول الله صلى الله عليه وسلم من ضحك 

 

dayanarak, ayakları yan taraftan çıkarıp oturarak, namaz dışında secde halıne geçerek uyumak abdesti bozar. Yine oturur vaziyette 

uyurken yere düşmese bile, kıçı yerden kesilip yükselmiş olsa abdestı bozulur.

علىرفعه العينان وكاء السه فمن نام فيتوضا  

  Hz.Ali (ra)’dan: .

  Allah Resülü (s.a.a.) şöyle buyurdu: “Gözler, kıçın bağıdır. Öyleyse kim uyursa abdest alsın!”112"

ابن عباس رأيت رسول الله صلى الله عليه وسلم نام وهو ساجد حتى غطااو نفخ ثم قام فصلى فقلت يا رسول الله إنك قد نمت قال إن الوضوء لا يجب إلا على من نام مضطجعا فإنه إذا اضطجع استرحت مفاصله 

   İbn Abbâs (ra)’dan:

   “Allah Resülü (s.a.a.)’i secdede uyurken gördüm, hatta horladı. Sonra kalkıp namaz kıldı.

   Dedim ki: “ Ey Allah Resülü, uyudunuz.’

   Bunun üzerine, “Sadece uzanarak yatan kimsenin (abdesti bozulduğu için) abdest tazelemesi gerekir. Çünkü kişi, uzanıp yattığında mafsalları gevşer’ buyurdu.”113"

ابن عمر انه كان يتام جالس ثم يصلى ولا يتوضأ  

   “O, otururken uyuklar; sonra abdest almadan namaza dururdu."114"

  ▪11 - Özür sahibi olanlar için namaz vaktinin çıkmış olması.
  ▪12 - Teyemmüm etmiş olan bir kimsenin abdest alabileceği bir suyu görmesi ile abdesti bozulmuş olur.
___________________________
▪114 - Mâlik, Tahâret 11/1, s. 22; Nâtî’ an İbn Ömer sahîh senedi ile tahric etmiştir. 

      ☆ A ▪ BDESTİ BOZMAYAN

      KUR'AN VE SÜNNET IŞIĞINDA BÜYÜK iSLAM
      İLMİHALİ 

     Dedim ki: “Ey Allah Resülü, uyudunuz. ’ 

    Talk b. Ali (r.a)'dan:

   ابدالرحيم بن تميم الاشعرى قال قالت المعاذ هل كنتم نتوضنون بما غيرت النر قال نعم إذا أكل أحدنا مصا غيرت النر غسل يديه وفاه فكنا نعد هذا وضوء

   “Deve alınlarında?“ 

      ☆ J ▪ABDESTE ŞÜPHEYE DÜŞMEK 

     ☆  K  ABDESTİN ALINIŞI 

      ☆ 3 ▪MESTLERE MESHETMEK 

 

   اسفلها فصببت عليه فقوضا وضوءه للصلاة ومسح على خفيه  

   “Peygamber (s.a.a.) ile beraberdim, dedi ki: “Ey Muğîre! Su kabını al! ’ Ben de aldım. Sonra (kazâ-i hâcet yapmaya) gitti, gözümden kayboluncaya kadar uzaklaştı, hâcetini gördü. Üzerinde Şam işi bir cübbe vardı. Elini yeninden çıkartmak istediyse de dar geldi.

 

    Bunun üzerine altından çıkardı. O’na su döktüm, namaz için abdest aldı ve mestleri üzerine meshetti.”120

وفى أحرى مسح على الخفين فقالت يا رسول الله نسيت قال بل انت نسيت بهذا امرنى ربى

    Diğer bir rivâyet:

   “Mestleri üzerine meshetti. Bunun üzerine dedim ki: “Ey Allah Resülü! Unuttunuz mu?’

   "Aksine sen unuttun, bana bunu Rabbim emretti’ buyurdu.”121"

   Mestler üzerine mesh, sadece abdestte söz konusu olur. Gusül alırken ayakları yıkamak yerine, mest giyip üzerine meshetmek câiz olmaz.

وإن زربن حبيش قال أتيت صفوان أن بن عسال رضىالله عنه أسأله عن المسح على الخفين فقال ماجاءبك يازر فقلت ابتغاء ال العام فقال الملاءكة تضع اجنحتها الطالب العلم رضاء بما يطلب فقلت انه قد حك فى صدرى المسح على الخفين بعد الغاءط والبول وكنت أمرا من أصحاب النبى صلى الله عليه وسلم فجرت أسألك هل سمعته يذكر فى ذالك شيءا قال نعم كان يأمرنا إذا كنا سفرا أو مسافر بن
ان لآ ننز ع خفافنا ثلاثة أيام

   ولياليهن إلا من جنابة لكن من غاءط وبول ونوم. .. 

malıdır. Giyilen mestlerin topuklarından aşağı kısımlarında, ayağın küçük parmağı ölçüsü ile üç parmak delik, sökük ve yırtık bulunmamalıdır. Topuğun üst kısmındaki delikler zarar etmez. Böyle bir noksan, ayak parmaklarının uçlarına rastlarsa, miktara değil, sayıya bakılır: Üç parmak görünmedikçe, yırtık zarar vermez. Yine mesafelerde üç parmak kadar sökük bulunduğu halde, mestlerin sağlamlığından dolayı yürürken bu sökük açılıp parmaklar gözükmezse, yine meshe engel olmaz. Ayağın birinde bir parmak, diğer ayakta iki parmak kadar yırtık bulunsa bunlara mesh yapılır. Çünkü iki ayaktaki mest yırtıkları toplanmaz. Bir ayaktaki mest yırtıkları toplanıp hükme bağlanır. 

     ... Mestler üzerine mesh yapılırken ıslak olan el parmaklarının açık olması. meshin el parmakları ile yapılması, ayak parmaklarının ucundan başlayarak yukarıya doğru yapılması, sünnete uygun olan meshdir. Yoksa, mestin üzerine su dökmek, mesti sünger gibi bir şeyle ıslatmak, enine olarak mestin üzerine meshetmek veya meshe mestin koncundan baslamak yeter. Ancak böyle yapmak sünnete aykırıdır. 

     "Bir gün mü"

   "İki gün mü"

   “Üç gün mü?” 

   “Evet, istediğin kadar” buyurdu. '126' 

   (Şafiî ve Hanbelîlere göre ise, mubah (haram işleme niyeti bulunmayan) bır seferdeki yolcu için mesh müddeti üç gün, üç gecedir (yetmiş iki saat). Günah işlemek için yola çıkıldığı takdirde bu müddet yirmi dört saattir). 

      ☆ B - MESHİ BOZAN ŞEYLER 

      ▪ 2 - Mesh müddetinin sona ermesi. Bu halde henüz abdest devam ediyorsa, yalnız ayakları yıkamak yeterlidir. Yeniden tam bir abdest almaya gerek yoktur.

   ▪3 - Guslü gerektiren cünüplük. Abdest alıp mestler giyildikten sonra cünüp olunmasıyla artık mestlerin hükmü kalmaz. Gusledip
ayakları yıkadıktan sonra giyilmeleri gerekir."

أن صفوان بن عسال كان صلى الله عليه وسلم يأمر نا إذاكان سفرا أن لا ننزع خفافنا ثلاثة ايم و لياليهن إلا من جنابة ولكن من بول وغاءط ونوم

Safvân b. Assâl’dan şu rivâyetleri de bulunmaktadır:

“Allah Resülü (s.a.a.), cünüplük hali dışında yolculuk esnasında uyku, küçük abdest bozma ve def-i hâcet yapma halleri dâhil üç gün, üç gece mestlerimizi çıkartmamamızı emrederdi.”127"

   ▪4 - Mestlerin yırtılması.“Mestler Üzerine Meshin Caiz Olabilmesinin Şartları” bölümünde bu yırtık miktarı anlatılmıştı.

   Meshin Mekruhları:
   ▪1 - Bir defadan fazla meshetmek.
   ▪2 - Mesh etmek yerine, mestleri yıkamak mekruhtur.
_________________________
▪127 Tirmizî, No. 96; Nesâî, Tahâret 98,1,83-4; İbn Huzeyme, No. 193, 196; Tahâvî I, 82; İbn Hibbân Mevârid No. 179-80, 186; Dârekutnî I, 197; Beyhakî, I, 276, 282, 289; Asım b. Ebî’nNecüd an Zir an Safvân b. Assâl asl-ı senedi ile tahrîc ettiler. 

         ☆  C ▪SARGI ÜZERİNE MESH 

  - Sargı çevresinde kalan sağlam yerler ise yıkanır. 

         ☆  4 - ÖZÜR HALİ 

özür, tam bir namaz vakti içinde bir kez olsun meydana çıkmazsa, artık özür kesilmiştir, sahibi de özürlü olmaktan çıkmıştır. 

doğduktan sonra özürlünün aldığı abdest, öğle vaktinin girmesi ile bozulur. İmam Züfer’e göre ise, özürlünün abdesti, yalnız namaz vaktinin girmesi ile bozulur; çıkması ile bozulmaz. Bu bakımdan, özürlünün sabah namazı için aldığı abdest, güneşin doğup vaktin çıkması ile bozulmaz. Ancak öğle vaktinin girmesi ile bozulur). 

                                 GUSÜL